خرید و فروش کالاهای دست دوم، کهنه، بلا استفاده یا از رده خارج شده برای بسیاری از مردم کسب و کاری پر در آمد است، حالا چه از طریق سمساری در این کار مشغول باشند یا خریدار ضایعات یا همان ضایعاتی باشند. البته در سال‌های گذشته، گسترش فرهنگ مصرف گرایی و بالا رفتن سرعت تولید انواع محصولات باعث شده این کسب و کارها رونق بیشتری بگیرند و کالاهای بیشتری برای خرید و فروش داشته باشند، چون هر سال مدل تازه‌ای از هر محصول روانه‌ی بازار می‌شود و بسیاری از کالاها حتی پیش از کهنه شدن قدیمی می‌شوند.
این در حالی است که جامعه‌ی جهانی با بحران‌های زیادی از جمله بحران انرژی و بحران محیط زیست روبرو است که این نوع سبک زندگی جدید یکی از عوامل اصلی دامن زدن به این بحران‌ها است. به همین دلیل استفاده‌ی هر چه بهتر از مواد اولیه‌ای که با هزینه‌ای گزاف به دست آمده بسیار اهمیت دارد و در این میان نقش سمساری‌ها و ضایعاتی‌ها که به استفاده‌ی مجدد از انواع محصولات کمک می‌کنند بسیار پر رنگ و مهم است.
از طرف دیگر، بسیاری از مردم در جهان توانایی خرید کالاهای به روز و دست اول را ندارند و باید وسایل مورد نیاز خود را با خرید کالاهای دست دوم و ارزان قیمت تأمین کنند. به همین جهت مراکزی که به خرید و فروش اجناس دست دوم می‌پردازند، علاوه بر کمک به محیط زیست، به قشر کم در آمد و محروم جامعه کمک می‌کنند تا بتوانند وسایل مورد نیازشان را داشته باشند.
سمساری چیست؟
وقتی کالایی مثل لوازم خانگی کهنه می‌شود، رنگ و رویش می‌رود، زدگی یا حتی مشکلات موتوری پیدا می‌کند ولی قابل تعمیر است، کسانی هستند که آن‌ها را از شما خریداری می‌کنند، دستی به سر و گوش آن می‌کشند و به فروش می‌رسانند.
این کسب و کار که می‌تواند درآمد خوبی هم داشته باشد، سمساری نام دارد. سمساری‌ها خریدار انواع لوازم خانگی، اداری یا تجاری هستند که می‌تواند خرید و فروش شود؛ از میز و صندلی گرفته تا اتو، یخچال، گاز، یخچال صنعتی، ابزار صنعتی و غیره و غیره.
سمساری همان جایی است که خرده ریز انباری خود را می‌توانید در آن‌جا بفروشید. این کار برای شما منافع مختلفی دارد. اول به شما کمک می‌کند تا فضای خانه‌ی خود را خلوت کنید و از آن بهینه‌تر استفاده کنید. دوم اینکه با فروش لوازم کهنه و بلا استفاده‌ی خود، پول خوبی در می‌آورید. چی از این بهتر؟ اینطوری است که وجود سمساری در جامعه‌ی کنونی که مصرف‌گرایی و خرید لوازم به روز بسیار رواج پیدا کرده پر رنگ می‌شود.
در سمساری‌ها کالای دیگری هم یافت می‌شود و آن اجناس آنتیک است. این کالاها هم همان اجناس قدیمی هستند، ولی خیلی قدیمی هستند؛ آنقدر که بار دیگر ارزشمند شده و قیمت زیادی بابت هر کدام از آن‌ها باید پرداخت کرد.
ضایعاتی چیست؟
وقتی کالاها و لوازم شما قابل استفاده و قابل تعمیر نباشند، دیگر به درد سمساری‌ها نمی‌خورند و باید جای دیگری برای فروش آن‌ها پیدا کنید. اینجاست که ضایعاتی‌ها وارد کار می‌شوند و خریدار اجناس شما آن‌ها هستند. ضایعاتی یا همان خریداران ضایعات زیر مجموعه‌ی صنعت بازیافت هستند و جزئی کوچک اما بسیار مهم از این صنعت به حساب می‌آیند.
صنعت بازیافت چیست و چه بخش‌هایی دارد؟
در سال‌های گذشته رشد جمعیت و افزایش انواع ضایعات در سطح جهان باعث شده کره‌ی زمین با بحران انرژی و محیط زیست روبرو شود. این اتفاق باعث شده تا کشورهای جهان به فکر راه‌های چاره‌ای باشند و یکی از این راهکارها روی آوردن به صنعت بازیافت و ایجاد اقتصاد چرخه‌ای است.
به این ترتیب هدف این صنعت بازگرداندن مواد استفاده شده به چرخه‌ی تولید است تا نیاز صنایع به استخراج مواد اولیه از طبیعت را کاهش دهد، هزینه‌های تولید را پایین بیاورد و زباله‌ها و ضایعاتی که آسیب‌های بیشماری به کره‌ی زمین وارد می‌کنند را به شکل خوب و بی‌ضرری که سود هم داشته باشد مورد استفاده قرار دهد. از این رو است که صنعت بازیافت یکی از ارکان توسعه‌ی پایدار به حساب می‌آید و نقش مهمی در بهبود اوضاع اقتصادی کشورها دارد.
خریدار ضایعات مهره‌ای کلیدی در صنعت بازیافت
این صنعت بازیافت طیف وسیعی از مشاغل را در بر می‌گیرد که شامل بخش‌های جمع‌آوری و انتقال ضایعات، تفکیک و پردازش ضایعات و بازیافت ضایعات است. ضایعاتی یا همان خریدار ضایعات مربوط به بخش جمع‌آوری و انتقال ضایعات می‌شود که به نوعی مواد اولیه‌ی صنعت ضایعات را تأمین می‌کند. شما فرض کنید کارخانه‌ی تولید لاستیک، مواد اولیه‌ی لازم برای تولید لاستیک را نداشته باشد. در مورد کارخانه‌های بازیافت هم موضوع به همین شکل است و این کارخانه‌ها هم نیاز به مواد اولیه دارند، اما مواد اولیه‌ی آن‌ها ضایعات است و ضایعاتی کسی است که این مواد اولیه را از سطح شهر برای این کارخانه‌ها جمع‌آوری می‌کند.
روش سنتی و مدرن در جمع‌آوری ضایعات
جمع‌آوری ضایعات از سطح شهر به دو روش سنتی و مدرن صورت می‌گیرد. روش سنتی جمع‌آوری ضایعات همان اتفاقی است که سال‌های سال است دارد اتفاق میفتد، فقط گاری‌هایی که با آن‌ها ضایعات جمع‌آوری می‌کردند به وانت‌هایی تبدیل شده که با بلند گو به جمع‌آوری ضایعات از سطح شهر مشغول هستند. در این روش، ضایعاتی یا همان خریدار سیار ضایعات باید در شهر پرسه بزند و به امید این باشد که ضایعات کافی برای تأمین ما یحتاجش را تأمین کند. این کاری است که زمان زیادی از او می‌گیرد، سوخت زیادی باید مصرف کند، ماشینش را مستهلک می‌کند و در کل اصلاً به صرفه نیست.
در کنار روش سنتی، روش مدرن قرار دارد که در آن مردم ضایعات خود را در سایت تفکیکان قرار می‌دهند و ارتباطی بی‌واسطه با خریداران ضایعات برقرار می‌کنند. در این شیوه نه نیازی به پرسه زدن‌های بی‌مورد هست، نه سوخت اضافی مصرف می‌شود و نه نگرانی از این موضوع پیش میاید که آیا ضایعات کافی برای تأمین هزینه‌ها پیدا خواهد شد یا نه. علاوه بر این، ضایعاتی که در سایت تفکیکان قرار گرفته همگی کارشناسی شده و معتبر هستند و ضایعاتی می‌تواند بر اساس سبک کار خود و هدفی که دارد به دنبال آن‌ها برود تا وقت و انرژی خود را بهینه مصرف کند.
شیوه‌ی درآمدی یک ضایعاتی چیست؟
این افراد پس از خرید ضایعات از شما به چند طریق از آن‌ها درآمدزایی می‌کنند.
اول اینکه می‌توانند به خریداران ضایعات که در سطح شهر مغازه دارند بفروشند که خب کمی ارزان‌تر از گاراژداران، ضایعات را از آن‌ها می‌خرند.
راه دوم برای آن‌ها این است که ضایعات جمع‌آوری کرده‌ی خود را به گاراژداران ضایعات بفروشند. این کار برای آن‌ها به صرفه تر است، چون از این طریق واسطه‌ها کمتر شده و طبیعتاً ضایعات جمع‌آوری شده را می‌توانند با قیمت بالاتری به فروش رسانند.
همچنین می‌توانند خودشان به تفکیک ضایعات بپردازند و به این طریق سود بیشتری به دست بیاورند؛ یعنی مثلاً وقتی ماشین لباسشویی را می‌خواهند بفروشند، می‌توانند آن را تکه تکه کرده و به اجزای مختلف آن که شامل ضایعات پلاستیک، ضایعات آهن، ضایعات آلومینیوم خشک و ضایعات آلومینیوم است تقسیم کرده و سپس آن را بفروشند. با این کار به صورت در هم و فله‌ای ضایعات را به فروش نمی‌رسانند و هر دسته‌ی ضایعاتی را با توجه به قیمت روز بازار به فروش می‌رسانند که خب قیمت بالاتری نسبت به فروش یکجای ضایعات است. همینطور خریداران ضایعات اگر سرمایه‌ی کافی داشته باشند می‌توانند ضایعات تفکیک شده را به حدی برسانند که مستقیماً با کارخانه‌های بازیافت وارد معامله شوند و از این طریق سود بیشتری دست و پا کنند. البته باید توجه داشته باشند که کارخانه‌ها به صورت مدت‌دار و حدود ۲ تا ۳ روزه با آن‌ها تسویه حساب می‌کنند.
در کل فرق سمساری و ضایعاتی چیست؟
سمساری جایی است که شما اجناس کهنه، قدیمی یا از مد افتاده‌ی خود را به آن‌ها می‌فروشید یا این اجناس دست دوم که البته هنوز قابل استفاده هستند را از آن‌ها می‌خرید. این مغازه‌ها که به آنتیک فروشی هم شناخته می‌شوند، علاوه بر خرید و فروش اجناس کهنه و دست دوم، اجناس آنتیک و گران‌بها هم معامله می‌کنند که دو سبک جدا از هم است.
در مورد ضایعاتی قضیه فرق می‌کند. آن‌ها بخشی از صنعت بازیافت هستند و انواع ضایعات که لوازم بلا استفاده و خراب است را معامله می‌کنند. البته در این روزها بسیار دیده می‌شود که وسایلی کاملاً قابل استفاده است ولی صاحب آن‌ها به خاطر دلایل مختلف قصد استفاده از آن‌ها را ندارد و آن‌ها را به عنوان ضایعات به فروش می‌رساند. به هر حال این خریداران ضایعات، انواع زباله‌ی قابل بازیافت را از سطح شهر جمع‌آوری می‌کنند و به مراکز تفکیک و پردازش ضایعات منتقل می‌کنند.
