آهن یکی از مواد معدنی است که از ذوب سنگ آهن در کارخانه‌های ذوب‌آهن و فولادسازی بدست می‌آید. این ماده ارزشمند یکی از مواد تشکیل دهنده پوسته زمین است که طی ۴ مرحله‌ی: حفاری، انفجار بارگیری و باربری وارد چرخه تولید میشود و از آن در ساخت انواع تیرآهن، میلگرد، درب و پنجره آهنی، نبشی و… استفاده میشود.
از آنجایی که فرآیند استخراج سنگ آهن و رساندنش به کارخانه‌های فولادسازی و ذوب‌آهن بسیار پرهزینه است و علاوه بر آن صدمات زیادی به محیط زیست وارد می‌کند، استفاده درست از ضایعات آهن مثل ضایعات میلگرد و تیرآهن یا قراضه‌های خودرو و باز گرداندن آن‌ها به چرخه تولید از طریق بازیافت ضایعات آهن، بسیار اهمیت دارد و می‌تواند نقش مهمی در کمک به حفظ محیط زیست و کاهش هزینه‌های تولید داشته باشد، به طوری که هزینه تولید برخی محصولات آهنی تا ۶۰٪ کاهش میابد که عددی قابل توجه است و می‌تواند تاثیر زیادی روی کاهش قیمت آهن آلات داشته باشد.
حالا که با بخشی از اهمیت بازیافت آهن و تاثیرات مثبتش روی اقتصاد و محیط زیست آشنا شدیم، در ادامه می‌خواهیم به شرح مراحل بازیافت انواع ضایعات آهن بپردازیم.
مرحله اول بازیافت ضایعات آهن: تولید ضایعات آهن
مرحله اول بازیافت ضایعات آهن مربوط به مکان‌هایی است که این ضایعات تولید می‌شوند. از آنجایی که آهن بخش اعظمی از صنعت خودروسازی، صنعت راه و ساختمان، صنعت درب و پنجره سازی، صنعت قطعه‌سازی و… را تشکیل می‌دهد، لذا منابع تولید ضایعات آهن زیاد است، اما تنها چیزی حدود ۳۰٪ از این ضایعات آهن بازیافت میشود.
به طور خلاصه اصلی‌ترین منابع تولید ضایعات آهن از قرار زیر می‌باشند:
۱-ماشین‌های قراضه
۲-انواع ضایعات آهنی که در بازسازی یا تخریب ساختمان‌ها، پل‌سازی و راه‌سازی ایجاد می‌شوند مثل ضایعات تیرآهن و میلگرد، ضایعات نبشی، ضایعات درب و پنجره و …
۳-کارخانه‌های تولید انواع آهن
۴-تراشکاری‌ها
۵-لوازم آهنی کهنه و بی‌مصرف مثل شیرآلات و اتصالات آهنی
مرحله دوم بازیافت ضایعات آهن: جمع‌آوری و انتقال ضایعات آهن
جمع‌آوری و انتقال ضایعات آهن به ۳ طریق انجام میشود که در ادامه به شرح آن می‌پردازیم.
دوره گردها:
دوره گردها اغلب به جمع آوری ضایعات آهن خرد در سطح شهرها می‌پردازند و در نهایت این ضایعات جمع‌آوری شده را به گاراژدارهایی که خریدار انواع ضایعات آهن هستند می‌فروشند.
این دوره گردها اکثرا گزینه مناسبی برای فروش ضایعات آهن نیستند؛ اما چرا؟
دلیل اول اینکه از بی‌خبری ما از قیمت ضایعات آهن می‌توانند استفاده کنند و ضایعات آهن ما را با قیمتی بسیار پایین‌تر از ارزش حقیقی آن بخرند.
دلیل دیگر آن این است که اغلب باسکول ندارند و وزن دقیقی برای ضایعات آهن تعیین نمی‌کنند. به همین دلیل فروختن ضایعات آهن که بر اساس وزن آن انجام میشود، دقیق صورت نمیگیرد و می‌تواند به ضرر ما تمام شود.
از این رو فروش ضایعات آهن در جایی که ضایعات ما را کارشناسی کند و قیمتی منصفانه و به روز به ما پیشنهاد کند، انتخابی بهتر می‌تواند باشد که سایت تفکیکان این امکان را در اختیار کاربرانش قرار داده، به گونه‌ای که همه ضایعات قرار داده شده در سایت تفکیکان، توسط کارشناسان متخصص حوزه ضایعات کارشناسی شده و قیمت منصفانه‌ای بر اساس ارزش آن ضایعات، به فروشندگان پیشنهاد میشود.
گاراژ داران:
گاراژ داران علاوه بر خرید ضایعات آهن دوره گردها، بارهای سنگین ضایعاتی که نیاز به قدرت خرید بالایی دارند را خریداری می‌کنند. این بارهای سنگین ضایعاتی که می‌تواند توسط کسانی مثل پیمانکاران ساختمانی تامین شود و بر اساس وزن و کیفیت ضایعات قیمت‌گذاری شده و پس از خرید، با ماشین‌های سنگین به گاراژ ضایعات آهن منتقل شود.
پلتفرم آنلاین خرید و فروش ضایعات
از آنجایی که سایت تفکیکان اولین و تنها پلتفرم فروش ضایعات در کشور است، این امکان را برای کاربرانش فراهم کرده تا بتوانند ضایعات آهن و همچنین سایر ضایعات خود را به آسانی، با قیمتی کارشناسی شده در سریع‌ترین زمان به فروش رسانند.
البته سایت‌های دیگری هستند که به خرید برخی ضایعات مشخص می‌پردازند یا واسط میان صاحبان ضایعات و خریداران ضایعات هستند، اما بستری جامع مثل سایت تفکیکان که همه بتوانند انواع ضایعات خود را در آن با خیال راحت و قیمت کارشناسی شده به فروش رسانند، وجود ندارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کار اپلیکیشن تفکیکان می‌توانید به مقاله تفکیکان چیست و چطور کار می‌کند مراجعه کنید.
مرحله سوم بازیافت ضایعات آهن: رسیدن ضایعات آهن به مراکز تخصصی ضایعات آهن
این مراکز جایی است که گاراژ داران در نهایت، تمامی ضایعات آهن خود را به آن‌ها می‌فروشند.
این مراکز که لاین‌های مختلفی برای انواع آهن دارند به تفکیک و پردازش ضایعات آهن بر اساس نوع آهن می‌پردازند؛ زیرا شرایط بازیافت هر نوع ضایعات آهن متفاوت است، لذا تفکیک و پردازش این ضایعات آهن قدمی مهم و ضروری پیش از مرحله نهایی بازیافت است.
انواع آهن بر اساس ضخامت این آهن‌ها تعیین میشود که به دسته‌های اصلی زیر تقسیم می‌شوند:
- آهن سوپرویژه یا سنگین: از ۴میل به بالا می‌باشد و شامل مواردی مثل تیرآهن‌های سنگین میشود.
- آهن ویژه یا سبک: ضخامت آن بین ۲ تا ۴ میل بوده و شامل آهن‌الاتی مثل درب و پنجره‌های آهنی میشود.
- آهن روغنی: زیر ۲ میل ضخامت دارد
- آهن سفاله
- آهن آلیاژی
- آهن چدن
- آهن گالوانیزه
مرحله چهارم و نهایی: بازیافت ضایعات آهن در کارخانه‌های ذوب فلز
وقتی میزان آهن‌های تفکیک شده در مراکز تخصصی ضایعات آهن به میزان ۳۰ تا ۵۰ تن رسید، این مراکز می‌توانند ضایعات آهن تفکیک و پردازش شده را به کارخانه‌های ذوب فلز در اصفهان، اهواز، دلیجان و… بفروشند و این ضایعات را وارد فاز نهایی بازیافت کنند.
در اینجاست که این ضایعات آهن تمام مسیر بازیافت را طی کرده و طی فرآیند ذوب، بار دیگر آماده بازگشت به چرخه تولید هستند و می‌توان از آن‌ها برای تولید انواع تیرآهن، میلگرد، نبشی، درب و پنجره و … استفاده کرد و به این ترتیب از استخراج سنگ معدن جلوگیری کرده و هزینه‌های تولید را کاهش داد تا با استفاده مجدد از این آهن بازیافت شده بارها و بارها استفاده کنیم و کمک بزرگی به اقتصاد و محیط زیست کرده باشیم.
برای این کار در ابتدا لازم است تولید کنندگان و فروشندگان ضایعات بتوانند ضایعات آهن خود را به سادگی و خیال راحت به خریداران ضایعات برسانند که بستر مناسب این کار، برای اولین بار در ایران توسط سایت تفکیکان ایجاد شده و این امکان را به فروشندگان ضایعات داده است تا در سریع‌ترین زمان ممکن، ضایعات خود را به خریداران ضایعات بفروشند.
